സംസ്കാരവും പൈതൃകവും
കേരളത്തിലെ ഏറ്റവും പ്രായം കുറഞ്ഞ ജില്ലയായ പത്തനംതിട്ടക്കു ഒരു ബൃഹത്തായ കല, സംസ്കാര സമ്പന്നമായ പാരമ്പര്യമുണ്ട്. പ്രശസ്ത കലാരൂപങ്ങൾ ആയ പടയണി ഇതിൽഉൾപ്പെടുന്നു. സംസ്ഥാന സാംസ്കാരിക വകുപ്പിന്റെ കീഴിലുള്ള വാസ്തുവിദ്യ ഗുരുകുലം വാസ്തുവിദ്യാ പ്രചാരണത്തിന് വേണ്ടി പ്രവർത്തിച്ചു വരുന്ന ഒരു പ്രത്യേക സ്ഥാപനമാണ്.
ആറന്മുള കണ്ണാടി
‘ആറന്മുള കണ്ണാടി’ ലോകത്തിൽ മറ്റെവിടെയെങ്കിലും കണ്ടെത്താൻ കഴിയാത്ത ഒരു തനതായ കലയാണ്. ലോഹ കണ്ണാടി നിർമ്മിക്കുന്നത് മതിയായ ക്ഷമ ആവശ്യമുള്ള ഒരു നീണ്ട പ്രക്രിയയാണ്. ചെമ്പും ടിന്നും മറ്റുചില ലോഹങ്ങളും പ്രത്യേക രീതിൽ സമ്മിശ്രപ്പെടുത്തി ആണ് കളിമണ്ണിൽ കണ്ണാടി രൂപ്പപ്പെടുത്തി എടുക്കുന്നത് . ഒരു ഡസൻ ലോഹക്കണ്ണാടികൾ ഉണ്ടാക്കാൻ 14 ദിവസത്തിൽ കുറയാത്ത സമയം ആവശ്യമാണ് . ആറന്മുള കണ്ണാടി ഏറ്റവും ചെറുത് ഒന്നര ഇഞ്ചു വലിപ്പമുള്ളവക്ക് 950 രൂപ മുതൽ മുകളിലേക്കാണ് വില നിലവാരം. ഈ ദർപ്പണത്തിന്റെ ഉൽപാദന തന്ത്രങ്ങൾ തലമുറതലമുറയോളം ശില്പികൾ കൈയടക്കുന്ന രഹസ്യമാണ്.
പടയണി
ഏപ്രിൽ / മെയ് മാസങ്ങളിൽ നടക്കുന്ന ഉത്സവവുമായി ബന്ധപ്പെട്ട് നടത്തിവരുന്ന പത്തുദിവസത്തെ പടയണി ആഘോഷങ്ങൾക്ക് പ്രശസ്തമാണ് കടമ്മനിട്ട ദേവി ക്ഷേത്രം. പടയണി ഒരു ആചാര നൃത്ത കല ആണ് ആണ്. ഭൈരവി, യക്ഷി, മറുത,കാലൻ,പക്ഷി, കുതിര തുടങ്ങിയ പടയണിയിലെ കഥാപാത്രങ്ങൾ ആണ് . വൃത്താകൃതി ഉള്ള കണ്ണുകൾ ത്രികോണ രൂപമുള്ള ചെവികൾ അസാധാരണ വലിപ്പമുള്ള തലപ്പാവ് ഇവ ഒക്കെ ഒരു അമാനുഷിക പരിവേഷം പടയണിക്ക് നൽകുന്നു . സെൻട്രൽ തിരുവിതാംകൂർ ദേവി (ദേവത) ക്ഷേത്രങ്ങളുമായി ബന്ധപ്പെട്ടതാണ് പടയണി. ചുരുങ്ങിയത് ഒരു ഡസനോളം ഗ്രാമീണ ക്ഷേത്രങ്ങളിൽ, ആചാരവും അനുഭവങ്ങളും പങ്കുവയ്ക്കുന്ന ഗ്രാമീണരുടെ സജീവ സഹകരണവുമായി പടയണി നടത്തി വരുന്നു .മീന മാസത്തിലെ ഭരണി നാളിൽ ക്ഷേത്ര പരിസരത്തു ധ്വജപ്രതിഷ്ഠ നടത്തി 28 ദിവസം നീണ്ടു നിൽക്കുന്ന ഉത്സവത്തിനു വേലൻ വാദ്യോപകരണമായ പറ കൊട്ടി അറിയിക്കുന്നു . നായർ ജാതിയിൽ നിന്നുള്ള ‘വെളിച്ചപ്പാട്’ പറയുടെ താളം പിടിച്ചുപറഞ്ഞ് നൃത്തം ചെയ്യുന്നതും, ഗ്രാമീണരുടെ സഹായത്തോടെ ധ്വജപ്രതിഷ്ഠ നടത്തുന്നതിന് ആചാരപരമായ കാര്യങ്ങൾ നടത്തുന്നു . മണ്ണാന്മാർ കോലങ്ങൾക്കു വേണ്ടിയുള്ള പാളയും മറ്റു വസ്തുക്കളും എത്തിക്കുന്നു . കണിയാന്മാർ കോലങ്ങൾക്കു വേണ്ടി നിറച്ചാർത്തു(പെയിന്റിംഗ്) നടത്തുന്നു . അടുത്ത ദിവസം രാത്രിയിൽ കൊടിയേറ്റ് ചടങ്ങുകൾ നടക്കുമ്പോൾ, രാത്രി 10 മണിക്ക് പ്രകാശപൂരിതങ്ങളായ ദീപങ്ങളോടൊപ്പം ഗ്രാമീണർ ഒരുമിച്ചുകൂടും. പ്രധാന ദേവതയ്ക്ക് സമർപ്പിക്കപ്പെടുന്ന ഈ അനുഷ്ടാനമാണ് ‘ചുറ്റു പടയണി ‘ . ഈ പ്രക്രിയ 18 ദിവസത്തേക്ക് തുടരും. പത്തൊൻപതാം ദിവസം വള്ളപ്പാട്ടിന്റെ അകമ്പടിയോടെ ഭക്തർ ക്ഷേത്രത്തിൽ എത്തിച്ചേരുന്നു .തുടർന്നുള്ള നൃത്തത്തിൽ അവർ പാട്ടുകളോടൊപ്പം നിരവധി ആയോധനകലകൾ അവതരിപ്പിക്കുന്നു. പരമ്പരയിലെ ആദ്യ ഇനം ‘താവതി’ ആണ്. ഇതിൽ ഏഴ് മുതൽ ഏഴ് വിദഗ്ധർ തപ്പു വാദ്യോപകരണത്തിന്റെ അകമ്പടിയോടെ പടയണി പാട്ടിന്റെ താളത്തിൽ നൃത്തം ചെയ്യുന്നു.
വാസ്തുവിദ്യ ഗുരുകുലം
ഇന്ത്യൻ സാമൂഹ്യ-സാംസ്കാരിക പൈതൃകത്തിന്റെ ശുദ്ധവും, വംശപരവുമായ പ്രകടനമാണ് പുരാതന ഇന്ത്യൻ വാസ്തുവിദ്യയുടെ പ്രചാരണത്തിനു വേണ്ടിയുള്ള പ്രവർത്തനത്തിനായി വാസ്തുവിദ്യ ഗുരുകുലം പ്രവർത്തിക്കുന്നത്. വാസ്തുവിദ്യയുടെയും ചുവർചിത്ര പെയിന്റിങ്ങുകളുടെയും സംരക്ഷണവും പ്രോത്സാഹനവുമാണ് ഗുരുകുലം. പരമ്പരാഗത കെട്ടിടങ്ങൾ, മ്യൂറൽ പെയിന്റിംഗുകൾ എന്നിവയുടെ പുനരുദ്ധാരണവും സംരക്ഷണവും ലക്ഷ്യമിടുന്നു. വാസ്തുവിദ്യയിൽ ഒരു വർഷത്തെ പോസ്റ്റ് ഗ്രാജ്വേറ്റ് ഡിപ്ലോമ കോഴ്സുണ്ട്. കെട്ടിട വ്യവസായത്തിൽ ഏർപ്പെട്ടിരിക്കുന്ന ആചാരിമാർക്ക് വേണ്ടിയുള്ള കൃഷിക്കാർക്ക് വേണ്ടി വാസ്തുവിദ്യയുടെ തത്വങ്ങളും പ്രയോഗങ്ങളും പ്രയോഗത്തിൽ ഒരു നാല് മാസത്തെ പരിശീലന കോഴ്സും നടത്തുന്നു. മഹാത്മാഗാന്ധി യൂണിവേഴ്സിറ്റി അംഗീകരിച്ച നാലു അക്കാദമിക് കോഴ്സുകളുടെ അടിസ്ഥാന പ്രമാണങ്ങളെ അടിസ്ഥാനമാക്കിയുള്ളതാണ്. പരമ്പരാഗത വാസ്തുവിദ്യാ മാതൃകയിൽ കെട്ടിട നിർമ്മാണത്തിൽ താല്പര്യമുള്ളവർക്കായി സ്കെച്ചുകളും പദ്ധതികളും തയ്യാറാക്കുന്ന ഒരു വളരെ കാര്യക്ഷമമായ കൺസൾട്ടൻസിയാണ് ഗുരുകുലം. സങ്കീർണ്ണമായ ടെക്നിക്കുകളുമായി പ്രകൃതിദത്ത നിറങ്ങളിൽ വരച്ച കുപ്പികൾ പെയിന്റിംഗുകൾ ഇവിടെ പ്രദർശിപ്പിച്ചിട്ടുണ്ട്. ഈ കലാരൂപത്തെപ്പറ്റിയുള്ള വിവരങ്ങൾ ജനങ്ങളിലേക്കയച്ചുള്ള വിവരം രൂപകൽപ്പന ചെയ്യുന്ന രീതിയിൽ ആർട്ട് ഗാലറി രൂപകല്പന ചെയ്തിട്ടുള്ളതാണ്.